AED redt steeds vaker levens bij de voetbalclub

De AED is steeds vaker aanwezig bij voetbalverenigingen. En dat is maar goed ook, want er zijn de laatste jaren voldoende voorbeelden van gevallen dat hij ook echt nodig was. ‘Het was de beste aankoop die we ooit hebben gedaan.’

Rinus Meulenbeek kan het zich nog goed herinneren. Hij zat ‘s avonds in de auto en was op weg naar de Stichting Vrienden van sv Grol. Er stond een vergadering gepland om nieuwe ideeën te bespreken voor een fancy fair die geld moest opbrengen voor de club uit Groenlo, ook lid van de BAV. Hij hoorde in een radio-uitzending iemand van de hartstichting uitleg geven over de AED (Automatische Externe Defibrillator). Meulenbeek had er nog nooit van gehoord, maar was geïntrigeerd door het verhaal. Hij erkende meteen de noodzaak ervan. Even later opperde hij in de vergadering dat het wellicht een mooi cadeau zou zijn om als stichting aan de club te schenken. De andere bestuursleden waren het erover eens.

‘We hebben ons er destijds in verdiept en besloten zo’n apparaat aan te schaffen, inclusief cursussen voor mensen die veel op de club waren’, zegt Meulenbeek nu. ‘Ik weet nog dat ik bij de overhandiging van de AED in mijn toespraak heb gezegd dat het een beetje een vreemd cadeau was, want wij hoopten met z’n allen dat we het nooit nodig zouden hebben.’

Die hoop was ongegrond, want niet heel veel later was er paniek op een van de velden van sv Grol. Blerim Berisha, een 38-jarige speler van het zesde elftal van DZSV, zakte in elkaar. De voetballer werd meteen gereanimeerd en de beheerder van de kantine, Rob Porskamp, werd gewaarschuwd. Hij was een van de deelnemers aan de AED-cursussen die sv Grol had georganiseerd. Porskamp handelde zoals hem was geleerd en voerde alle protocollen uit die nodig waren. Hij en de aanwezigheid van de AED redden uiteindelijk het leven van Berisha.

Meulenbeek: ‘De Stichting was naderhand, toen bleek dat het weer goed ging met de man, erg trots dat we de AED hadden aangeschaft. We hadden iets geschonken wat een mensenleven heeft gered. Normaal geef je de vereniging geld of goederen, maar nu hadden we een leven gered.’

Dat was in 2008, in de tijd dat de AED net zijn intrede deed en nog slechts sporadisch op een voetbalvereniging te vinden was. Sindsdien is er veel veranderd, want steeds meer clubs erkennen het belang van een AED. Dat is niet vreemd voor wie naar de statistieken kijkt. Jaarlijks krijgen 16 duizend mensen (bron: hartstichting) een hartstilstand, van wie slechts tien procent het overleeft. Om de overlevingskansen te vergroten is tijd de belangrijkste factor. Onderzoek heeft uitgewezen dat defibrillatie door omstanders een overlevingskans geeft van 50% en dat als dit binnen vijf minuten gebeurt in combinatie met reanimatie, de slagingskans op overleven zelfs circa 70% is. Elke minuut dat het langer duurt voordat de defibrillator wordt gebruikt, daalt de overlevingskans met tien procent.

En tóch zijn er nog steeds voetbalverenigingen die géén AED hebben. Volgens onderzoek vormt vooral de prijs het grootste obstakel. Kosten van aanschaf hebben altijd hoog gelegen, servicepakketten moeten apart worden aangeschaft, cursussen moeten worden betaald. Voor een voetbalvereniging die geen stichting zoals sv Grol heeft, is het bedrag voor aanschaf en onderhoud – tussen de duizend en tweeduizend euro – niet op te hoesten.

Dat merkte Stijn Langeweg van PreveCo (the Prevention Company) in Etten-Leur ook. Vanuit het idee om maatschappelijk verantwoord te ondernemen probeert hij van de AED een consumentenproduct te maken. ‘Wij vinden dat een AED voor iedereen betaalbaar moet zijn, zeker voor verenigingen. Inmiddels zijn we al zover dat we een apparaat kunnen leveren voor bijna de prijs van een iPad. Dát moet de toekomst gaan worden, want ook wij willen dat heel Nederland wordt gedekt met zes-minuten zones.’ Die zones moeten ervoor zorgen dat iedereen in Nederland binnen zes minuten gereanimeerd kan worden met een AED.

Langeweg zelf rijdt met een AED in de kofferbak van zijn auto. ‘Nu ik weet hoe belangrijk het apparaat is, moet ik er niet aan denken dat er bij mij thuis iets gebeurt en ik hem niet voorhanden heb. Misschien geef ik hem wel cadeau aan dierbaren.’ Bij sv Grol kunnen ze alle initiatieven alleen maar toejuichen. Meulenbeek: ‘Het is de beste beslissing uit de geschiedenis van onze stichting geweest.’