Publicaties
Rookvrije voetbalclub

Campagne begonnen voor rookvrije voetbalclubs

De opmars naar een rookvrij sportpark is vanaf maart losgebarsten. De KNVB heeft in samenwerking met de Hartstichting alle leden een mailing gestuurd met videoboodschap van de Jan Dirk van der Zee. De directeur amateurvoetbal roept verenigingen op om mee te doen aan een campagne om zo hun club rookvrij te maken.

De Hartstichting gaat met de KNVB een samenwerking aan voor een grootschalige aanpak voor de totstandkoming van rookvrije sportparken in Nederland. Vanaf 2015 loopt er reeds een campagne om kinderen die op sportaccommodaties aanwezig zijn niet meer in contact te laten komen met ‘roken’. Nu moet die doelstelling in een stroomversnelling komen als álle aangesloten leden van de voetbalbond een mailing kunnen krijgen, waarin ze een korte enquête kunnen invullen waaruit moet blijken of de sportclub toe is aan de omslag naar een geheel of gedeeltelijk rookvrije accommodatie. Daarna krijgen zij een gepersonaliseerd advies.
Evelien Winkel van de Hartstichting legt de actie verder uit. ‘We zijn bezig kinderen zoveel mogelijk in een rookvrije omgeving te laten opgroeien. In onze campagne ‘rookvrije generatie’ horen sportparken daar ook bij. Dat zijn plekken waar heel veel kinderen komen. En wij vinden dat sporten en roken niet samengaan. Bovendien geldt ook: zien roken, doet roken. Op sportparken komen kinderen in aanraking met voorbeelden in hun leven: hun trainer, ouders, spelers van het eerste elftal. Als kinderen dat soort mensen zien roken, heeft dat een negatieve impact. Wij willen het roken uit beeld halen, ‘uitfaseren’ noemen we het zelf.’

‘Voetbalbestuurders kunnen makkelijk zien of ze toe zijn aan een rookvrije club’

Oranje en het profvoetbal
De KNVB heeft zich als partner aangesloten bij de Rookvrije Generatie. Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal: ‘Het is goed om te zien dat al zoveel clubs en sportbonden zich bij dit initiatief hebben aangesloten. Als KNVB staan wij ook voor rookvrije terreinen en met onze eigen KNVB Campus geven wij al het goede voorbeeld. Sport en gezondheid zijn belangrijk voor kinderen en roken hoort niet thuis in een gezonde sportomgeving.’ Bij KNVB evenementen, zoals interlands van Oranje, is het al jaren verboden te roken.
Mooie ondersteuning voor een rookvrije sport is gekomen vanuit de hoek van het profvoetbal: zowel Ajax, ADO Den Haag, FC Utrecht en FC Twente hebben hun trainingscomplex rookvrij gemaakt. Bovendien heeft algemeen directeur Toon Gerbrands van PSV laten weten toe te willen werken naar een rookvrij Philips Stadion vanaf 1 juli 2019.

Vlek uitbreiden
Maar de versnelling kan nog in het amateurvoetbal worden gemaakt. De voetbalbestuurder is een belangrijke schakel in de transitie, omdat er op de sportparken nog veel winst valt te behalen. Winkel: ‘In 2015 zijn we begonnen met een beperkt aantal sportverenigingen dat aan het nadenken was over een rookvrije accommodatie. Een jaar later zaten we op 60 sportverenigingen en nu zijn het er al 250. Daarvan zijn er 100 voetbalverenigingen. Dat is nog lang niet voldoende, wij willen de vlek uitbreiden. En dat gebeurt ook langzaam, je merkt dat er meer animo voor is. Je moet echter wel de discussie aangaan.’
Dat deed de Hartstichting bijvoorbeeld afgelopen jaar op de Nationale Sport Vakbeurs in Gorinchem. ‘Daar merk je dat er nog twijfel bestaat. Een voetbalbestuurder loopt dan langs onze stand en zegt hoofdschuddend ‘dat gaat ‘m niet worden’. Dan is het des te leuker het gesprek met hem aan te gaan’, vertelt Winkel.

‘In de eerste gesprekken hoor je vaak dat dát nooit zal gaan lukken op de voetbalclub.’

‘Dan vraag ik ook naar het waarom. Je hoort dan vaak dat verenigingen erg afhankelijk zijn van vrijwilligers die jarenlang aan de club verbonden zijn. De angst is dat juist die mensen zullen afhaken op het moment dat ze hun sigaret niet meer kunnen roken. Dan stellen wij altijd de wedervraag of zo’n bestuurder ook al wel met zo’n vrijwilliger in gesprek is gegaan. Vraag hem of haar gewoon of ze zouden willen dat hun kind of kleinkind later zou gaan roken. Níémand wil dat, zelfs de meest verstokte rokers hopen dat hun dierbaren niet gaan roken. Dan zie je ze ook vaak twijfelen, je zet ze aan het denken. En dat is al winst voor ons. Die maatschappelijke verandering in opvatting over roken op sportparken zie je óók gewoon terug bij de voetbalbestuurder.’

Maatschappelijke steun
De campagne komt ook op een goed moment nu steeds meer organisaties zich uitspreken voor rookvrije kindomgevingen. ‘Je merkt dat er een grotere maatschappelijke verantwoordelijkheid wordt gevoeld bij tal van organisaties, dus óók bij de sportbonden. De KNVB erkent dat, net als bijvoorbeeld de korfbalbond en de hockeybond met wie wij een soortgelijke alliantie zijn aangegaan’, zegt Winkel.
Begin maart hebben alle leden van de KNVB een videoboodschap gekregen om mee te doen aan het traject dat wij willen beginnen. ‘Het is de bedoeling dat wij sportverenigingen die hun accommodaties geheel of gedeeltelijk rookvrij willen maken gaan helpen als Hartstichting. De eerste vraag bij clubs is: past dit wel bij ons? Om op die vraag antwoord te krijgen kunnen ze een heel korte enquête naar de leden sturen. Op de antwoorden die dan binnenkomen genereren wij een totaalbeeld en krijgen de verenigingen zelf een gepersonaliseerd advies.’
Op het moment dat blijkt dat verenigingen toe zijn aan een volgende stap, staat de Hartstichting hen bij. ‘Ze kunnen bij ons bijvoorbeeld allerlei materialen aanvragen (zie kader hieronder, red.) die zichtbaarheid geven aan hun doelstelling om te komen tot een rookvrije accommodatie.’

Wij respecteren verenigingen die zeggen dat het te snel voor ze is om helemaal rookvrij te worden. We geven ze dan wel advies om eerste een tussenoplossing te zoeken.

Respect
De campagne is niet tégen rokers gericht, benadrukt Winkel. ‘Wij respecteren verenigingen die zeggen dat het te snel voor ze is om helemaal rookvrij te worden. We geven ze dan wel advies om eerste een tussenoplossing te zoeken. Er zijn nu ook verenigingen die kiezen om alleen op de zaterdagen het sportpark rookvrij te maken, omdat er dan de meeste kinderen aanwezig zijn. Het is ook niet onze bedoeling om een strijd te voeren tégen de rokers. We snappen dat mensen verslaafd zijn en wijzen ook op erkende stoppen-met-rokenprogramma’s. Het gaat ons echt om de kinderen, om de generatie die wij rookvrij willen krijgen. Dat is hard nodig. Iedere week opnieuw raken honderden kinderen in Nederland verslaafd aan roken. Ruim de helft van de rokers sterft aan de gevolgen ervan; elk jaar zo’n 20.000 Nederlanders. Wie wil dat op zijn geweten hebben?’

Op de hoogte blijven van ons laatste nieuws?

Elke maand verstuurt de BAV een nieuwsbrief met het allerlaatste nieuws voor voetbalbestuurders. Zo'n 1.600 mensen hebben zich daar al voor ingeschreven. Vul uw gegevens in en ook u ontvangt ons laatste nieuws in uw mailbox.

'Wie doet de ingewikkelde wetgeving binnen uw club? Daar kan de BAV uitkomst in bieden'

'Clubs moeten eerder de juridische hulp van de BAV inschakelen'

'De positie van de BAV in het voetballandschap zal nadrukkelijker zijn dan in het verleden'

'In de totstandkoming van de nieuwe structuur van de KNVB speelt de BAV een belangrijke rol'