‘De leden vergeleken Zeelandia Middelburg met Indonesië, overal eilandjes’

Zeelandia Middelburg maakt volgend seizoen met zijn eerste elftal de overstap van de zondag naar de zaterdag. Maar hoe doe je dat nu op een correcte manier? Visieavonden met een dwarsdoorsnede van de vereniging lagen ten grondslag aan de overstap. ‘Leden vergeleken ons met Indonesië, overal eilanden. Ze wilden graag Frankrijk worden’, vertelt vice-voorzitter Dick Anbeek over het proces dat Zeelandia Middelburg heeft doorlopen om draagvlak te vinden.

De gedachte om van de zondag naar de zaterdag over te stappen leefde al langer in Middelburg. ‘We hebben vorig jaar deelgenomen aan een pitch van de Rabobank’, vertelt Anbeek. ‘Het ging niet om het winnen van een geldbedrag, maar om het kunnen inhuren van professionele ondersteuning. Onze pitch hield in: wie zijn wij nu eigenlijk, wat is ons dna? We kwamen als winnaar uit de bus en hebben een traject aangeboden gekregen van het bureau Brug8 uit Rotterdam dat veel sportverenigingen begeleidt.’

Er kwam een drietal uitgebreide visieavonden met een dwarsdoorsnede van de vereniging. Ook het bestuur ging de hei op (‘bij ons naar het strand’) voor begeleiding. Een viertal bestuursleden kreeg tevens een traject aangeboden. ‘Om te kijken hoe het nu echt is om een club te besturen.’

Tijdens de sessies kregen de aanwezigen plaatjes te zien waaruit ze konden kiezen. ‘Zoals automerken’, herinnert Anbeek zich. ‘Wat voor merk zijn we nu en wat voor auto willen we zijn? De leden vonden ons massaal een Renault Espace, een goede maar truttige gezinswagen, uitgerekend de auto waarin ik zelf rijd. Ze wilden iets snellers, een auto die eigentijds is. Ze vonden ons ook op prinses Beatrix lijken en wilden Máxima worden.’

Bij de plaatjes van landen werd het bestuur van Zeelandia Middelburg met de neus op de feiten gedrukt. Leden vonden dat de huidige situatie van de vereniging op Indonesië leek. ‘Heel groot, maar wel allemaal eilanden’, zegt Anbeek. ‘Ze wilden graag Frankrijk zijn, een sterk en verbonden natie.’ Als er bij die keuze wordt doorgevraagd, schrikken de bestuursleden toch. ‘Het kwam keihard aan. Hoewel we een goed georganiseerde club zijn, was daar ook het besef dat het nog lang niet allemaal goed gaat.’

‘Wie kiest om op zondag op hoog niveau te spelen, ontkomt er niet aan vergoedingen te betalen.’

Een tussenstap voor verandering was om een nieuwe visie neer te zetten en te bepalen wat de kernwaarden binnen Zeelandia Middelburg zijn. Anbeek: ‘Vanaf dag 1 wisten we wel wat er aan de hand was. Je loopt rond, ziet ontwikkelingen. Maar het gaat allemaal om draagvlak creëren. Dit ging niet alleen om zaterdag of zondag, maar om veel méér. Eigenlijk waren we twee clubs ineen: een heel grote zaterdagvereniging met zo’n 75 jeugdteams én een zondagtak met zes seniorenelftallen. Er was een enorme waterscheiding tussen zaterdag en zondag. Teams voelden zich tekort gedaan. We hoorden zelfs het verwijt dat mensen zich eenzaam op de club voelden.’

Verre reizen
Ten eerste wilde het bestuur naar een situatie toe dat er binding zou ontstaan tussen lagere en hogere elftallen. ‘Jeugdspelers moeten eerste elftalspelers kennen’, zegt Anbeek. ‘Toen ik als 11-jarig jongetje bij de club zat, keek ik op naar de spelers van het eerste, ging ik kijken naar de wedstrijden en voelde ik verbondenheid.’

Ten tweede is ook het sportieve aspect belangrijk geweest in de keuze over te stappen naar het zaterdagvoetbal. Anbeek: ‘We spelen veel tegen Brabantse ploegen, moeten verre reizen maken. We hebben geconstateerd dat veel eigen spelers zijn overgestapt naar zaterdagverenigingen in de buurt waar ze ook tweede of eerste klasse kunnen spelen mét mooie derby’s.’

Tot slot was er ook een financiële reden. ‘Wie kiest om op zondag op hoog niveau te spelen, ontkomt er niet aan vergoedingen te betalen. Daar zijn wij pertinent op tegen. We hebben dat in het verleden weleens gedaan, maar daarna was er altijd armoede in de club. Of je kiest voor een verenigingsbrede aanpak óf je kiest voor prestatief voetbal en accepteert dat de rest van de club kleiner is. Wij willen dat de jeugd het fundament van Zeelandia Middelburg gaat vormen. Daar moeten uiteindelijk talenten opstaan die doorstromen naar het eerste elftal. We hebben nu de ambitie vastgelegd dat de eerste selectie in de toekomst voor 90 procent uit eigen kweek moet bestaan.’

De bedragen in de begroting zullen anders worden opgesteld, vertelt Anbeek. ‘We besparen voor het eerste elftal alleen al 10.000 euro aan buskosten. In totaal besparen we de eerste twee jaar ruim 20.000 euro per jaar. Nu gaan we juist investeren in sterke jeugdtrainers, waardoor we van onderop hopen te groeien. En we blijven investeren in goede collectieve voorzieningen voor het eerste en tweede elftal. Maar, het is natuurlijk belachelijk dat ons eerste elftal komend seizoen in de vierde klasse moet beginnen.’

‘Hoe moeten wij opboksen tegen Fox Sports? De sfeer op zondag is de laatste jaren veel minder geworden.’

We spreken Anbeek een uur voordat het eerste elftal tegen sc Kruisland zijn voorlaatste thuiswedstrijd op een zondag speelt. De gasten uit Brabant hebben er dan een autorit van een klein uur opzitten. Het is rustig op het sportpark, binnen zitten wat mensen via FOX Sports naar de ontknoping van de eredivisie te kijken. ‘Dat is ook een grote concurrent van ons’, zegt Anbeek. ‘Hoe moeten we daar op zondag tegen opboksen? Mensen blijven thuis om hun favoriete club aan het werk te zien. De laatste jaren is de sfeer op zondagmiddag veel minder geworden en zijn de bezoekersaantallen sterk teruggelopen. Onze tegenstanders hebben geen enkele aantrekkingskracht op supporters. Dat zal straks anders zijn als we zaterdags tegen ploegen zoals Arnemuiden, De Meeuwen of Oostkapelle spelen.’

Buiten wordt er gesproken over de plannen en de aankomende algemene ledenraad vergadering, waarin de overstap naar de zaterdag bekrachtigd moet worden. Anbeek: ‘We hebben een paar opzeggingen gehad. Er zijn ook spelers en leden geweest die hebben gezegd: wat doe je ons aan, want onze zondagmiddag is weg. Misschien hebben we die emotie onderschat.’ Uiteindelijk stemt de alv twee weken later vóór de plannen.
Niettemin moet de werking van een alv tegen het licht worden gehouden, meent Anbeek. ‘Het is een verouderd mechanisme dat moet veranderen. Het zouden visieavonden moeten worden die écht over de club gaan. We moeten nadenken hoe we een alv in de toekomst gaan vormgeven, dat probleem speelt niet alleen bij de voetbalvereniging. Die visieavonden hebben onze ogen wel geopend. Het was geweldig te zien hoeveel animo daar voor was, óók bij jongeren die massaal kwamen opdraven én hun mening gaven. Meiden ook trouwens, allemaal namen ze deel aan de discussies.’

Vriendschap en verbondenheid
Uiteindelijk heeft Zeelandia Middelburg onder andere op basis van de sessies met de leden een nieuwe visie neergezet, een ververst dna. Die behelst meer dan alleen de keuze voor de zaterdag. Anbeek: ‘Een van punten die ook naar voren kwam was dat leden graag beter willen voetballen. Dat klinkt misschien als een nuance, maar we hebben het serieus genomen. Voetballen kun je ook met je maatjes op straat, bij ons leer je béter voetballen. Verder willen we transformeren van een familievereniging naar een vereniging van vriendschap en verbondenheid. Als de kinderen nu als pupil binnenkomen, hopen we dat ze vriendschappen voor het leven sluiten. Dat ze samen met hun maatjes voetballen en later misschien doorstromen naar een bestuursfunctie.’
Nu de transitie in Middelburg kan beginnen, blikt Anbeek ook terug op de rol van de KNVB. De voetbalbond worstelt met het vraagstuk van zondagverenigingen die naar de zaterdag overstappen. Anbeek: ‘Ik vind de KNVB een conservatief bolwerk dat veel te traag inspeelt op ontwikkelingen. Het had allang zo moeten zijn dat we op zondag, zaterdag of vrijdagavond kunnen voetballen. Denk eens na over de consument. Ik ben zelf ondernemer geweest en weet dat je eerst naar je klant moet kijken. Wie dat níét doet, kan het wel schudden. En dat is bij ons als vereniging ook zo. Daarom hebben we die visietrajecten ook gehad. Zeg het maar mensen, wat willen júllie?’
Zeelandia Middelburg heeft de pijn genomen om volgend jaar in de vierde klasse zaterdag te beginnen. ‘Schandalig’, vindt Anbeek. ‘We zouden op hetzelfde niveau moeten kunnen doorstromen. Er is wel een gesprek met de KNVB geweest, maar de boodschap was: dit zijn de regels en zo moet er gespeeld worden. Voor Zeeland en omstreken is het leuk, want al die ploegen kunnen nu tegen de hoofdstad spelen. Gelukkig heeft de kern van onze eerste selectie gezegd dat ze de club trouw blijven.’′