Fotoreportage als fraai eerbetoon aan amateurvoetbal

Soms zegt een sympathieke geste van een individu meer dan een oekaze van ‘bovenaf’. Neem nou Stefanie Fleur Bakker. Een 28-jarige Amsterdamse stedebouwkundige, die spontaan in het geweer kwam na de dood van de toen 41-jarige grensrechter Richard Nieuwenhuizen. De laatste werd op december van het vorige jaar tijdens een wedstrijd tussen Buitenboys en Nieuw Sloten door een aantal jeugdvoetballers mishandeld, waarna hij overleed.

Hoe afschuwelijk ze het bericht ook vond, het schoot wel door haar hoofd dat hiermee het totale jeugdvoetbal in ons land in een negatief daglicht kwam te staan. Bakker: ‘Vijf jongens gaven in één klap tienduizenden andere jonge voetballers, die wekelijks met heel veel plezier op de velden staan, een negatief gezicht. Dat vond ik buiten proporties.’

De Amsterdamse bedacht zich niet en startte een fotoproject. ‘Ik wilde in eerste instantie alle aanvoerders van C1-voetbalteams uit Amsterdam portretteren. Dat bleken te veel teams te zijn. Uiteindelijk ben ik op een aantal van 16 uitgekomen.’ Inmiddels is op 30 augustus j.l. op het sportpark van ASV Arsenal een heuse foto-expositie van Bakker geweest. Ajacied Siem de Jong verrichtte de aftrap bij een wedstrijd tussen alle zestien aanvoerders.

De fascinatie van Stefanie Fleur Bakker voor het voetbal vindt zijn oorsprong in de favela’s van Rio de Janeiro. Voor haar studie bouwkunde verbleef ze een jaar in deze Braziliaanse metropool. Bakker: ‘Ik heb er met eigen ogen gezien hoe belangrijk voetbal daar voor de mensen is. Woonwijken zijn gebouwd om een voetbalveld heen. Voetbal betekent alles voor ze. Het is de sociale katalysator van een gemeenschap, van de samenleving in zo’n wijk. Voetbal geeft de arme mensen hoop en zorgt voor een onderlinge verbintenis.’
Eenmaal terug in Nederland bleef haar interesse voor het voetbal onverminderd. Ook omdat haar vriend een gepassioneerde jeugdtrainer is bij voetbalvereniging Swift. ‘Ik begreep nu beter wat voetbal voor mensen betekent. Ben zelf altijd wel sportief geweest. Heb op hoog niveau gezeild, heb gehockeyd, ben skileraar geweest en heb onlangs de marathon van Amsterdam gelopen. Als kind vond ik voetbal al wel leuk, maar dat is met de jaren weggezakt, omdat er altijd wel gedoe en rumoer rondom het voetbal hing.’

In Brazilië zag ze met eigen ogen de essentie en de functie van het voetbal in een maatschappij. Na de brute aanslag op Nieuwenhuizen vond ze het tijd om iets te doen.

Het werd een fotogalerij van jonge spelertjes in de leeftijd van 15 en 16 jaar. Jongens en meisjes. Ook de aanvoerder van C1 van Nieuw Sloten behoort tot de selectie. Bakker: ‘Mijn idee werd er goed ontvangen. Bestuur en de ouders moesten er eerst wel even over nadenken. Maar het bleek geen probleem de foto te maken.’

Ze was erbij toen de verguisde vereniging na de gebeurtenis in Almere met de jeugdspelers samenkwam. ‘Heel indrukwekkend. Alle jeugdleden werd gevraagd hoe ze zich voelden, hoe het thuis en op school was gegaan. En vervolgens draafden ze wel vol plezier over het trainingsveld.’

Met portretten van de jeugdige spelers wilde Bakker het positieve gezicht van het jeugdvoetbal teruggeven aan de maatschappij. Kijk, dit gebeurt er ook elke week op de velden, wil ze ermee zeggen. De foto’s zijn ‘s avonds in het donker genomen met de spotlights van de eigen lichtmasten gericht op de aanvoerder. ‘Ik wilde de trots van de spelers benadrukken. Niet de trots van het individu, maar van het voetbal, van de saamhorigheid, de kameraadschap.’

Het is haar eerste ‘werkstuk’ als fotografe. En dat heeft ze geweten. Meer dan 400 uur in een tijdsbestek van acht maanden heeft ze inmiddels in dit TEAM-project gestopt. ‘Het viel niet altijd mee’, lacht ze nu. ‘In de vrieskou op je fiets naar de andere kant van Amsterdam trappen om een fotootje te maken, die in principe in tien minuten is geschoten. Maar de reacties van alle deelnemers en omstanders waren hartverwarmend. Heeft me ook op de been gehouden en gestimuleerd om door te gaan.’

Om het project te bekostigen benaderde ze partijen voor sponsoring. Die gang bleek een teleurstelling. Wellicht speelde de recessie een rol, maar het zakenleven leek niet geïnteresseerd. Daarom diende ze aanvragen in bij het Amsterdamse Fonds voor de Kunst (AFK) en Sportservice Amsterdam, een onderdeel van de hoofdstedelijke Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Die waren direct enthousiast. Ook de KNVB district West 1 heeft haar flink ondersteund met het aanwijzen van een scheidsrechter voor de wedstrijd van 30 augustus en met de marketing en communicatie van het project.

Op die dag heeft ze een klassieke teamfoto van alle deelnemende jongens en meisjes gemaakt. Stadsdeel Zuid, ook enthousiast over het project, heeft toegezegd deze foto in alle openbare sportaccommodaties te zullen hangen. Met daarnaast een wit vlak, waarin mensen hun eigen foto, die over het onderwerp gaat, kunnen hangen. Het is bovendien de bedoeling dat andere stadsdelen van Amsterdam het initiatief overnemen.