Interview Michael van Praag: ‘Amateurclub moet buurthuis worden’

Bondsvoorzitter van de KNVB Michael van Praag houdt een pleidooi om de 3.400 amateurclubs in ons land toekomstbestendig te maken. ‘Er moet de hele week reuring op een sportpark zijn.’

Van Praag: ‘Voetbal en een voetbalclub zijn een groot maatschappelijk goed. Hét middel voor integratie van jeugd en volwassenen. Het centrum van gezamenlijkheid door de liefde voor hun club en het spel. Ik hoor vaak dat clubs een tekort aan kader hebben en dat het ledental terug loopt. Dat men in financiële problemen verkeert. Voetbalclubs zouden in de toekomst de functie van wijkcentra in gemeenten en dorpen moeten overnemen’.

Een club die haar accommodatie de hele dag beschikbaar stelt voor iedereen die zin heeft om ernaar toe te gaan. Dat geldt voor de vrouwenbridgeclub, maar ook voor de handwerk- en breiclub. De toneelvereniging moet er terecht kunnen. Ook bejaarden moeten er hun bijeenkomst kunnen houden. Feesten kunnen er worden gegeven. De naschoolse opvang is inmiddels al in veel voetbalkantines ondergebracht, maar dient nog veel meer te worden uitgebreid. ‘De hele week moet er reuring zijn. Al heeft voetbal uiteraard prioriteit. Nu rijd ik nog te vaak langs sportclubs waar het stil en verlaten is’, zegt Van Praag.

Zijn plan komt niet uit de lucht vallen. Het staat beschreven in het Holland-Belgium bid, dat het wereldkampioenschap voetbal in 2018 naar Nederland had willen halen. Doordat de keuze op Rusland viel, raakte het plan in de vergetelheid. Door de recessie vragen nut en noodzaak weer om aandacht. Van Praag gelooft niet dat amateurverenigingen met alleen een paar wedstrijden en enkele trainingen per week in de toekomst voldoende kunnen verdienen om het hoofd boven water te houden. ‘En alleen maar blijven fuseren is ook niet de oplossing.’

Facebook
De bondsvoorzitter (65) ziet het in zijn eigen omgeving. ‘Mijn dochter van elf behoort tot de nieuwe generatie, die zich van Twitter, Facebook, Hyves en wat niet meer aan social media bedient. Al die handelingen kosten veel tijd. Tijd, die niet aan de sportclub kan worden besteed. De moderne jeugd kijkt televisie terwijl ze twitteren en Hyves-en. De concurrentie voor voetbalclubs wordt steeds voelbaarder. Daar moet je als vereniging op inspelen. Ze moet haar leden meer bieden dan alleen dat biertje in de kantine na een training of wedstrijd. Het tafelvoetbalspel mag van mij uit de kantine verdwijnen, zorg voor een gratis WiFi-netwerk en zet computers neer.’

De bedreigingen, die clubs de komende jaren overspoelen, ontgaan hem niet. Elk weekend en veelal ook door de week bezoekt Van Praag een amateurclub, een belangenorganisatie of een sportevenement. Ogen en oren open. ‘Toen ik in 2008 bondsvoorzitter werd, hoorde ik mensen fluisteren: ‘Daar heb je ze weer uit het verre Zeist’. Dat beeld wilde ik veranderen en daarom trek ik heel veel het land in.’

Subsidiekraan
Hij ziet de noden van de clubs. Zeker nu de (lokale) overheid de subsidiekraan dichtdraait en faciliteiten terugdringt, wordt de stormbal bij menig clubgebouw gehesen. ‘En binnenkort wil de regering de BTW voor sportclubs verhogen van 6 naar 19 procent. Gaan we als KNVB voor liggen, want die verhoging zal er bij de verenigingen financieel flink inhakken.’

Vandaar ook dat de bondspreses zo hamert op die ‘open clubs’. ‘Het zou eveneens een enorme stimulans zijn voor al die vrijwilligers, die graag iets willen doen voor de gemeenschap. Ik ben ervan overtuigd dat ouders eerder geneigd zijn iets extra’s voor de club te doen, als ze zien dat veel meer geledingen uit hun eigen gemeenschap van ‘hun’ accommodatie gebruik maken. Je leert elkaar makkelijker kennen.’

Bestuursleden, die al zwaar belast worden en moeilijk te vinden zijn, krijgen met zijn plan voor de open vereniging nóg meer lasten te verwerken. Van Praag: ‘Ik hoor de geluiden over verzwaring van een vergrijzend bestuurderskorps natuurlijk ook. Maar wat is er mis met het ‘grijze bestuurslid’. Die doet het door de bank genomen nog steeds prima. Ik zou besturen niettemin willen wijzen op een bron, die nog nauwelijks is aangeboord: de vrouwen. Van de 1.2 miljoen leden telt de KNVB 124.000 vrouwelijke leden. Daar ligt een enorme potentie. Het district Oost heeft als eerste een vrouwelijke voorzitter. Ze doet het geweldig. Het is echt veel leuker om met een of meerdere vrouwen in je midden te besturen, maar voetbal blijkt nog steeds te veel een mannenbolwerk.’

Minister van Sport
Zijn ‘open vereniging’ komt min of meer geroepen nu gemeenten door bezuinigingen steeds vaker wijkcentra ontmantelen en zelfs opheffen. ‘Een gouden kans voor ons’, meent Van Praag. En er bestaan subsidiepotjes voor zo’n open club met voor- en naschoolse opvang. Maar hij realiseert zich terdege dat sturing op landelijk niveau voor de omvorming van ‘gesloten naar een open vereniging’ meer dan wenselijk zou zijn. Daarom zegt hij een minister van Sport node te missen. ‘Minister Edith Schippers heeft wel sport in haar portefeuille, maar dat heeft ten opzichte van haar andere portefeuille Volksgezondheid of Welzijn uiteraard minder prioriteit.’

Als bestuurslid van de UEFA ondervindt hij met grote regelmaat hoe belangrijk een echte minister van Sport is. ‘In het buitenland krijg je dan veel meer gedaan. Nederland staat in de hele wereld bekend als een geweldige sportnatie. Onderschat dat niet. Vooral de hoge kwaliteit van onze opleidingen valt buiten de grenzen op. Elke maand vallen verzoeken om trainers en coaches bij ons op de mat. Onlangs hebben we met de Hongaarse voetbalbond nog een contract afgesloten om nauw te gaan samenwerken en hen te helpen.’

Van Praag verleent de credits voor deze Oranje expertise voor een groot deel graag aan de amateursectie. ‘Het is haar verdienste. Voetbal en dus opleiden begint daar.’ Maar ook het betaalde voetbal speelt een vooraanstaande rol in de goede naam, want zij zetten de opleiding van grote talenten voort, hetgeen weer leidt tot de geweldige status die Oranje in het buitenland heeft. ‘Als de burgemeester van Amsterdam, voor een zakenreis naar het buitenland moet, neemt hij steevast een shirt van Ajax mee. Daar bereikte hij meer mee dan bijvoorbeeld het Van Gogh-museum aan te prijzen. Opmerkelijk maar waar.’