KNVB-directeur: ‘Als we nu niets doen verliezen we tienduizenden leden’

Directeur amateurvoetbal Jan Dirk van der Zee was tijdens de algemene ledenvergadering van de BAV gastspreker. Hij verhaalde over het verleden, het heden en de toekomstplannen van de KNVB. ‘Wij moeten fors investeren in de klantgerichtheid, de voetballer staat centraal. We willen ook weten: hoe doen wij het als KNVB?’

Van der Zee ziet een verschuiving bij de KNVB, van een organisatie waarin belangen door elkaar heen liepen, naar een bond waarin meer wordt samengewerkt aan een gemeenschappelijk doel. ‘We hebben nu één directie met één focus: de kwaliteit van het voetbal. We willen af van het gevecht tussen middelen voor het betaalde voetbal en het amateurvoetbal. Top- en breedtesport hebben elkaar keihard nodig. Wie dat nu nog niet ziet, begrijpt het niet.’
Het woelige weer waarin de amateurtak de laatste jaren was terechtgekomen is geluwd. ‘In het amateurvoetbal is genoeg gebeurd. We hebben een moeilijke tijd gehad, met flinke tekorten. Dat is nu niet meer zo. We zijn financieel gezond, realiseren mooie dingen met elkaar, maar er moet ook heel veel béter. Dan denk ik bijvoorbeeld aan de service en ondersteuning van de verenigingen, we willen een dienstverlenende KNVB zijn die dag en nacht bereikbaar is voor haar leden.’

‘Coolblue stelde toen helemaal niks voor, vonden wij. Het was allemaal online, hoe kon dat nu goed gaan met dienstverlening naar klanten? Maar Coolblue is nu al drie jaar achter elkaar de beste van Nederland op het gebied van service. Dat niveau moeten wij ook behalen in Zeist.’

Van der Zee verhaalt over zijn tijd in de retail. ‘Coolblue stelde toen helemaal niks voor, vonden wij. Het was allemaal online, hoe kon dat nu goed gaan met dienstverlening naar klanten? Maar Coolblue is nu al drie jaar achter elkaar de beste van Nederland op het gebied van service. Dat niveau moeten wij ook behalen in Zeist. We moeten een veel hogere standaard aanbieden voor de dienstverlening naar de clubs. Daarin moeten we flink investeren en we willen óók van onze leden weten: hoe vinden jullie dat wij het doen? Onze organisatie heeft nu nog niet het niveau dat we willen bereiken. Wil je topservice brengen dan moet je je mensen daarin ook opleiden. Dat willen we.’

De directeur amateurvoetbal ziet een belangrijke verschuiving in focus bij de KNVB. ‘Een strategie kenden we helemaal niet. Er lag een plan, maar dat was een wassen neus. We deden allemaal ons eigen dingetje, de amateurtak en het betaalde voetbal. Gelukkig heeft de ledenraad amateurvoetbal en de algemene vergadering betaald voetbal nu een strategie vastgesteld met vijf duidelijke pijlers waarin we een toekomstbestendige organisatie moeten worden. De belangrijkste pijler is voor mij het competitie- en voetbalaanbod ontwikkelen. We moeten de komende jaren keihard werken om onze leden te behouden. We hebben geluk dat ons vrouwenvoetbal zo hard groeit, want zonder hen zou het aantal leden tussen de 8 en 9 procent zijn gedaald.’

‘Onze academie is niet goed genoeg meer. Het is een complete fabriek dat functioneert over het algemeen op oud lesmateriaal.’

Het moet ook gaan over opleiden en ontwikkelen. ‘Onze academie is niet goed genoeg meer’, weet Van der Zee. ‘Het is een complete fabriek dat functioneert over het algemeen op oud lesmateriaal. In het buitenland staan we nog steeds aangeschreven als de beste opleiders ter wereld, maar dat is echt niet meer zo. Onze nieuwe directeur voetbalontwikkeling Art Langeler gaat hier werk van maken. We willen weer de beste van de wereld zijn en ook weer bekend staan om inventieve methodes. Binnen onze academie denken we óók aan de voetbalbestuurder. We willen voor hen opleidingen aanbieden, we merken bij de verenigingen dat daar behoefte aan is.

Een andere pijler is het Nederlands elftal. Dat moet na het missen van twee eindrondes weer in de steigers gezet worden. Van der Zee: ‘We willen een Oranje waarop iedereen trots is. Ronald Koeman heeft zelf gezegd dat de maatstaf de prestaties van de Oranje leeuwinnen is: dat team strijdt met passie, aan alles merk je dat de speelsters daar trots zijn om met een leeuwin op het shirt te voetballen. Dat moet ook het mannenteam uitstralen. Wie had nu ooit gedacht dat de bondscoach het vrouwenelftal als voorbeeld zou aanhalen.’
Het vrouwenvoetbal in Nederland behoeft wel extra aandacht én steun van de clubs. ‘We zijn er volle bak mee bezig, maar de infrastructuur voor meisjes om te gaan voetballen is nog niet goed genoeg. Als een meisje in haar stad of regio op voetbal wil, moet dat goed geregeld zijn. Ten tweede kijken we ook naar het perspectief in het vrouwenvoetbal. Dat is er nu onvoldoende doordat niet alle eredivisieclubs erachter staan. Wil je een oranje leeuwin worden dan heb je een goede eredivisie nodig. Je ziet nu niet voor niets dat onze grootste talenten op 16- 17- of 18-jarige leeftijd naar het buitenland vertrekken. Bijna ieder dag zeg ik op kantoor: vergeet het vrouwenvoetbal niet!! Accepteer het écht in de organisatie.’

‘Wij zullen zaterdagclubs nooit verplichten om op zondag te voetballen. Ook de zaterdagverenigingen kunnen niet niets doen. Maar we moeten met elkaar tot een oplossing komen, want er lopen nu gewoon voetballers weg en clubs vallen om.’

Het pupillenvoetbal heeft vorig seizoen al een begin gemaakt met de transformatie die is gebaseerd op het veelbesproken rapport ‘Winnaars van Morgen’. Van der Zee benadrukt de noodzaak ervan, ook als er tegenwind is. ‘We zitten nu in een tweede fase die minder pijn gaat doen dan de eerdere veranderingen. Wij blijven achter in het plezier houden in voetbal bij onze jeugdspelers. Je merkte bij dit plan ook een clash tussen oud denken en nieuw denken. Maar wij moeten hiermee dóór. Als we nu niets doen in het pupillenvoetbal verliezen we straks tienduizenden leden. Je moet als organisatie ook lef hebben om nieuwe ideeën te omarmen.’
De jeugd is nog een dankbare groep om veranderingen bij door te voeren. ‘Die kun je nog anders opvoeden’, zegt Van der Zee. ‘De meeste last hebben we van de ouders. Als we na ieder weekend een terugkoppeling krijgen zijn het de ouders, familie of andere mensen om een jeugdspeler heen die voor problemen zorgen. Die hameren bijvoorbeeld op het belang van een ranglijst bij de jongste jeugd. Voor de vader en opa is een ranglijst misschien relevant, voor die kinderen absoluut niet.’

Zaterdag- en zondagvoetbal
Ondanks de vlucht naar voren liggen er de komende periode zware dossiers op het bureau van Van der Zee. Onderwerpen waar het amateurvoetbal over verdeeld is en zal blijven. Een daarvan is de toenemende mate waarin zondagclubs naar de zaterdag gaan. Het legt een grote druk op de verenigingen en de competities. ‘Dit is écht een dossier. Ik wil daar een oplossing voor’, zegt de directeur amateurvoetbal. ‘De grootste concessies zullen moeten komen van de zondagclubs. Wij zullen zaterdagclubs nooit verplichten om op zondag te voetballen. Ook de zaterdagverenigingen kunnen niet niets doen. Maar we moeten met elkaar tot een oplossing komen, want er lopen nu gewoon voetballers weg en clubs vallen om. Hier willen wij samen met de BAV optrekken, wij moeten, om tot een oplossing te komen, écht naar de voetballers luisteren. Wat willen zij?’
Een ander heet hangijzer is de discussie van de reserveteams in de standaard klassen. ‘Ook hier zit veel druk op en ik heb niet zomaar een oplossing. We moeten het probleem afpellen en dan kijken wat mogelijk is en wat niet mogelijk is. Dit zijn dé thema’s waarover het zal gaan in het amateurvoetbal.’