Naderend afscheid na 22 jaar belangenbehartiging

Jaap Bisschop neemt afscheid als voorzitter van de Belangenorganisatie Amateur Voetbalverenigingen (BAV). Hij heeft er dan een periode van bijna 22 jaar opzitten waarin hij zich heeft ingezet voor de belangenbehartiging van amateur voetbalclubs. ‘We zijn als BAV nu een serieuze gesprekspartner van de KNVB. Dat is pure winst, maar we willen méér invloed in Zeist.’

Jaap Bisschop begon de belangen van amateurclubs te verdedigen in het jaar dat Ajax de Champions League-finale tegen Juventus speelde. Het was ook het jaar van de Olympische Spelen van Atlanta, het jaar waarin de eerste single van de Spice Girls uitkwam en dat Bjarne Riis voor het eerst de hegemonie van Miguel Indurain tijdens de Tour de France doorbrak. Bisschop was zelf nog maar 36 jaar toen hij het wel en wee van amateur voetbalclubs in Nederland begon te verdedigen. Nu, 22 jaar later, neemt hij bijna afscheid als voorzitter van de BAV.

‘Wij praten aan de voorkant mee bij ideeën van de KNVB. Dat is beter dan achteraf alles af te schieten.’

Waarom bent u op jonge leeftijd al begonnen met de behartiging van de belangen van amateurclubs?
‘Ik was in 1996 voorzitter van SC Elim in Drenthe. Wij speelden toen in de eerste klasse, destijds het hoogste niveau in het zaterdagvoetbal. We hadden een wedstrijd tegen DOS Kampen. Zij deden mee om het kampioenschap, wij vochten tegen degradatie. Het werd uiteindelijk 2-2 en de tegenpartij legde de schuld vooral bij de scheidsrechter.  Het toeval wilde dat die dag Gerrit Vos, voorzitter van de belangenorganisatie VCV, bij ons in de bestuurskamer zat. Ik hoorde het bestuur uit Kampen mopperen op de arbiter. Ik heb toen gezegd: als de scheidsrechter en zijn grensrechters binnenkomen houden we op om over hen te klagen. Ik was toen 35 jaar. Toen het arbitrale trio de bestuurskamer binnenstapte, bleven de hoge heren uit Kampen doorgaan. Toen heb ik gezegd: of u stopt ermee óf u vertrekt uit deze bestuurskamer. Toen stapten ze allemaal op. Dat incident heeft zich uiteindelijk verspreid in de voetbalwereld. Het toeval wil dat de scheidsrechter van die dag Gerhard Mebius was, nu ook werkzaam voor de BAV in het district Noord.’

Het was dat incident ook, waardoor de naam van Bisschop viel toen de belangenorganisaties van zaterdagclubs, de VZC en de VCV, een fusie aangingen en een voorzitter zochten. ‘Gerrit Vos benaderde mij voor die functie en ik weet wel zeker dat mijn optreden na dat duel met DOS Kampen daar ook een rol in heeft gespeeld.’ En zo werd de 36-jarige Bisschop voorzitter van de nieuwe belangenorganisatie BZV, ontstaan uit de fusie van de twee eerder genoemde clubs.

‘In 1996 was er al sprake van een cao voor amateurvoetballers. Die is er nu nog steeds niet.’

Wat was dat voor een tijd om als belangenbehartiger een rol in het Nederlandse voetbal te spelen?
‘Het was een bijzondere periode. In 1996 was er een heel grote herstructurering van de KNVB geweest. Dat was overigens óók het moment dat wij als belangenorganisaties afscheid moesten nemen van de kwaliteitszetel die wij hadden in het bestuur amateurvoetbal. Als je het in één zin wilt samenvatten: een periode waarin de KNVB een dienstverlenende organisatie probeerde te worden in dienst van de clubs. Toen werd de clubondersteuning ook opgezet, en ik vind dat ze dat goed hebben gedaan. Daarmee haalden ze heel veel werk bij de belangenorganisaties weg. Mensen konden nu met vragen naar de clubondersteuners. Het was daarom ook het begin dat wij als belangenorganisatie niet meer de vakbond-rol als luis in de pels hoefden te vervullen. Wij hebben toen gezegd dat we een constructieve en coöperatieve houding wilden hebben, uiteraard met een scherpe blik. Maar je kunt beter aan de voorkant meepraten en invloed hebben op beleid, dan achteraf elke keer beleid bekritiseren en afschieten. Op die manier ben je constructief bezig én heb je ook invloed.’

Wat is er nu veranderd in vergelijking met die periode?
‘De KNVB gaf de lijnen aan en de clubs hadden maar te volgen. Maar de maatschappij is veranderd. Mensen zijn mondiger geworden en de digitalisering heeft grote invloed gehad. In die periode bestond e-mail niet eens, alles ging per post. Door die digitalisering raakten maatschappelijke veranderingen in een stroomversnelling. Communiceren met elkaar is volstrekt veranderd, misschien niet altijd verbeterd. En de Nederlandse voetbalwereld is meegegaan in de evolutie van het wereldvoetbal. Het is groter geworden, belangrijker, er gaat meer geld in om, belangen zijn tegenwoordig héél groot. De druk om te presteren neemt op alle niveaus toe.
Aan de andere kant is de betrokkenheid van mensen ook veranderd. Vroeger stond de voetbalmaatschappij eerder op de barricaden, veelal tegen de KNVB in te hakken. Dat is nu niet meer zo. Je ziet dat met de individualisering ook betrokkenheid is afgenomen. Kijk maar hoe moeilijk het is om nieuwe bestuursleden te vinden voor een voetbalvereniging. Vroeger was een bestuursfunctie van een voetbalclub een eer, het bezorgde je zelfs een bepaalde status. Nu willen mensen wel iets doen, maar voor de korte termijn of op projectbasis.  Dat merken we zelf ook bij het werven van nieuwe leden voor onze belangenorganisatie. Probeer maar eens mensen te vinden die zich voor een aantal jaren willen conformeren voor een functie waarbij ze harde kost te kauwen krijgen.’

‘Wij willen als BAV op sommige onderdelen, zoals het competitiemodel, ook instemmingsrecht bij de KNVB’

Als voorzitter van de BZV was Bisschop zelf ook nauw betrokken bij de fusie met de LBA, de belangenorganisatie van zondag amateurclubs. Uit die fusie is de huidige BAV ontstaan, met zo’n 1.700 leden de grootste belangenorganisatie in het amateurvoetbal. Eigenlijk was het de bedoeling dat hij niet meer in het nieuwe bestuur plaats zou nemen. De LBA was groter en leverde ook de voorzitter van de BAV.
‘Dat was destijds Theo Piederiet. Ik heb voor de fusie een aantal keer met hem gesproken over het voorzitterschap. Hij wilde dat graag doen, en ik vond dat ook prima. Ik had er toen al 18 jaar op zitten. Op verzoek ben ik nog gebleven als vice-voorzitter en toen Theo na een jaar besloot op te stappen ben ik nog drie jaar voorzitter geweest.’

Wat is er door de BAV bereikt in uw periode? En wat is er tegengevallen?
‘De voetbalwereld is conservatief en het kost echt tijd iets te veranderen Toen ik in 1996 begon, was er al een begin gemaakt om een cao voor contractspelers in het amateurvoetbal te smeden. Nu, 21 jaar later, is die cao er nog steeds niet en ik betwijfel of die er op de korte termijn ook gaat komen. Wij hebben de laatste periode vele gesprekken gevoerd, maar het hele proces ligt nu stil.  Het zal me niet verbazen dat er wel een cao voor spelers uit de 2e en 3e divisie wordt afgesloten, maar nog niet voor het complete amateurvoetbal.
Een van de grote winstpunten van de laatste anderhalf jaar is geweest dat we een belangrijke gesprekspartner zijn geworden van de KNVB. Jarenlang hebben we in Zeist onze positie moeten bevechten. Vier keer per jaar zijn we nu als BAV adviserend lid bij de ledenraad en twee keer per jaar zitten we met het management van de KNVB om de tafel om de wensen van onze achterban kenbaar te maken en te kijken hoe die wensen ingepast kunnen worden in huidig of toekomstig beleid. We praten aan de voorkant mee en kunnen plannen waar we het mee eens zijn ook promoten onder onze leden. Een goed voorbeeld is het nieuwe pupillenvoetbal, waar we een voorstander van zijn. Dat proberen wij dan ook weer te communiceren via onze kanalen aan de achterban.’

Is een adviserende rol eigenlijk wel voldoende voor zo’n grote belangenorganisatie? De BAV behartigt de belangen van bijna tweederde van alle amateurclubs in Nederland? Dat is veel.
‘Wat we nog niet voor elkaar hebben is dat we op bepaalde onderdelen ook instemmingsrecht willen hebben. De KNVB kan ons advies naast haar neerleggen, hoewel ze dan wel heel goede argumenten moet hebben om de wens van 1.700 amateurclubs terzijde te schuiven. Maar met name op het gebied van het competitiemodel willen we meer te zeggen hebben. Ik heb de indruk dat we daar langzaam aan wel een stukje verder in komen.

‘Ik ben inmiddels vier jaar thuis vanuit mijn werkzame leven en ik ben vier jaar op zoek naar het zwarte gat. Maar ik kan het maar niet vinden, haha.’

U treedt af als voorzitter op het moment dat er een vervanger is gevonden. Wat voor adviezen zou u uw opvolger willen meegeven?
‘Je hebt te maken met interne en externe zaken. Intern moet de BAV een stabiele organisatie blijven die wijdvertakt door het hele land zichtbaar blijft. Ook kan het geen kwaad naar verjonging van de eigen organisatie te kijken. Richting de KNVB zou ik proberen de waarden die we nu hebben gecreëerd vast te houden en uit te breiden. Ik geef geen advies mee, want dan geef ik meteen een soort erfenis af en dat lijkt me niet goed. Maar ik hoop wel dat de BAV wellicht samen met COH en CVTD de sparringpartner van de bestuurder/directeur amateurvoetbal, Jan Dirk van der Zee, kan bestendigen op de wijze zoals ik daar onlangs met hen over heb gesproken.’

Wat gaat u nu doen?
‘Ik ben inmiddels vier jaar thuis vanuit mijn werkzame leven en ik ben vier jaar op zoek naar het zwarte gat. Maar ik kan het maar niet vinden, haha. Ik doe nog werkzaamheden voor De Persgroep, mijn oude werkgever, en ik ben voorzitter van een golfclub bij mij in de buurt.  Ik ga mijn werkzaamheden niet uitbouwen. Ik vind het wel goed zo.’

Wat gaat u missen?
‘De contacten met sommige mensen die ik de laatste jaren heb opgebouwd. Maar ik kan makkelijk dingen afsluiten. In de laatste 20 jaar heb ik zoveel voetbalbestuurders langs zien komen en weer afscheid zien nemen, dat het de hoogste tijd is dat ik zelf ook een keer vertrek.’